Ψυχοθεραπεία Παιδιών

    Η ψυχοθεραπεία παιδιών είναι μια θεραπευτική διαδικασία στην οποία το παιδί προσκαλείται να μιλήσει για την ζωή του, τον εαυτό του, τις σχέσεις του και κυρίως για τα θέματα που το δυσκολεύουν στην ψυχοσυναισθηματική του ωρίμανση (αντίληψη εαυτού, σχέση με άλλους, άγχος, θυμός, εγκόπριση, ενούρηση, φόβος αυτονόμησης).

    Στη διάρκεια της διαδικασίας και με την κατάλληλη και έμπειρη διαμεσολάβηση της θεραπεύτριας, το παιδί επεξεργάζεται και βρίσκει τρόπους να επιλύσει τους προβληματισμούς του καθώς και τις συγκρούσεις του, ανακουφίζοντας έτσι τον εαυτό του από το άγχος και ανοίγοντας μπροστά του τον δρόμο προς μια ομαλή ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη. Όταν αποδεσμεύουμε το παιδί από το άγχος του, μπορεί να διευκολυνθεί στην διαχείριση των επιθυμιών του, των σχέσεων του, των συναισθημάτων του καθώς και στην πρόσβασή του στην γνώση.

    Στην ψυχοθεραπεία των παιδιών, όπως και των ενηλίκων, απαιτείται χρόνος και υπομονή από όλους μας. Επίσης, όσο πιο νωρίς γίνεται η παρέμβαση, τόσο πιο αποτελεσματική και μακροπρόθεσμη είναι  η αλλαγή.

    Στην όλη διαδικασία θεωρείται απαραίτητη η συνεργασία των γονιών, αλλά και η απολαβή συμβουλευτικής υποστήριξης των ιδίων, ώστε να κατανοήσουν και αυτοί τις δυσκολίες του παιδιού τους και να μπορέσει το παιδί να βοηθηθεί και μέσα από αυτούς, μιας και το έργο του θεραπευτή δεν είναι να υποκαταστήσει τον γονιό, αλλά να ενισχύσει τον ρόλο του, από μια θέση συμμάχου.

 
 

Πότε ένα παιδί χρειάζεται την βοήθεια ψυχολόγο;

 

Προσωπικά, πιστεύω πως το καταλληλότερο κριτήριο είναι το αίσθημα του γονιού ότι κάτι δεν πάει καλά σε σχέση με κάποια συμπεριφορά του παιδιού του.

Ενδεικτικά, παραθέτω κάποιους λόγους που μπορεί να οδηγήσουν τους γονείς να απευθυνθούν σε κάποιον ειδικό για το παιδί τους:

  • Όταν δυσκολεύεται να δημιουργήσει και να ευχαριστηθεί τις σχέσεις με τους γονείς, φίλους και αδέρφια (αντιδραστικότητα, απομόνωση, εκρήξεις θυμού, προκλητική συμπεριφορά).

  • Όταν δυσκολεύεται να μάθει από τις εμπειρίες του και να τις χρησιμοποιήσει στην ζωή του (παράλογες φοβίες, έντονη ανασφάλεια, άγχος αποχωρισμού, άγχος εγκατάλειψης).

  • Όταν δεν έχει ένα ανεπτυγμένο αίσθημα ηθικών κανόνων (ανάρμοστη συμπεριφορά, παραβατικότητα)

  • Όταν δυσκολεύεται να προσαρμόσει τη συμπεριφορά του σε σχέση με το περιβάλλον που βρίσκεται (ακατάλληλη συμπεριφορά, υπερκινητικότητα, διάσπαση προσοχής, μαθησιακές δυσκολίες).

 

Προετοιμασία του παιδιού:

Προκειμένου να φτάσει ένα παιδί στο γραφείου της ψυχολόγου θα πρέπει να έχει ενημερωθεί από τους γονείς του για τα εξής:

  • Πού θα πάνε, πώς θα είναι ο χώρος που θα επισκεφθούνε;

  • Ποιόν θα συναντήσουν εκεί; (πχ. Μια κυρία που συζητάει με τα παιδιά και τους γονείς για τις δυσκολίες τους και τους βοηθάει να καταλάβουν τι συμβαίνει και να βρούνε λύσεις.)

  • Ποια είναι τα θέματα τα οποία τους ανησυχούν και για τα οποία θα μπορέσουν να μιλήσουν εκεί; Είναι σημαντικό να είναι ξεκάθαρο στο παιδί ότι η συνάντηση με την ειδικό δεν είναι μια τιμωρία για τη συμπεριφορά του, αλλά ότι οι γονείς του νοιάζονται γι αυτό και θέλουν να βοηθήσουν πηγαίνοντας το παιδί στον ειδικό γιατί οι ίδιοι δεν ξέρουν πώς να το βοηθήσουν, όπως πχ δεν μπορούν οι ίδιοι να κάνουν μια εγχείριση σκωληκοειδίτιδας στο παιδί τους και δεν θέλουν το παιδί τους να νιώθει άσχημα για αυτό που του συμβαίνει.

  • Ότι η ειδικός θα τους ακούσει και θα τους πει τη γνώμη της για το τι πρέπει να γίνει σε σχέση με αυτά που τους ανησυχούν.

 

Θεραπευτική διαδικασία:

    Συνήθως, οι αρχικές προκαταρκτικές συνεδρίες με τη θεραπεύτρια είναι συνεδρίες γνωριμίας για το παιδί και τους γονείς μαζί. Αρχικά γίνεται μια συνάντηση με τους γονείς, κατόπιν εφόσον κριθεί απαραίτητο γίνεται συνάντηση του κάθε γονιού με το παιδί ξεχωριστά και μετά όλης της οικογένειας μαζί. Σε αυτές τις συνεδρίες λαμβάνεται ένα πλήρες (όσο το δυνατόν) ιστορικό του παιδιού, συζητιούνται θέματα που αφορούν τις ανησυχίες και τις δυσκολίες του παιδιού, θεσπίζεται το θεραπευτικό συμβόλαιο (ώρες, διάρκεια και συχνότητα των συνεδριών, τρόπος επικοινωνίας με τους γονείς, πληρωμή κ.α.) και επικοινωνούνται τα συναισθήματα, τα ερωτήματα και οι σκέψεις των γονιών και του παιδιού για την θεραπεία και τη μελλοντική συνεργασία με την θεραπεύτρια. Κάποιες φορές οι συνεδρίες αυτές μπορεί να είναι αρκετές ώστε να διαμορφωθεί το καταλληλότερο θεραπευτικό σχήμα για το κάθε παιδί. Άλλες πάλι φορές κρίνεται κατάλληλο και χρήσιμο να δοθεί αρκετός χρόνος στους γονείς, προτού ξεκινήσει το παιδί μια ψυχοθεραπευτική δουλειά.

 

    Η συχνότητα των συνεδριών συνήθως είναι 1-2 φορές την εβδομάδα, την ίδια μέρα και ώρα και η διάρκεια είναι 45 λεπτά. Είναι σημαντικό να υπάρχει συνέπεια και σταθερότητα στη θεραπευτική ώρα και στη συχνότητα της θεραπείας, όπως επίσης και στον χώρο της θεραπείας για την καλύτερη έκβαση της θεραπείας.

 

    Οι επόμενες συνεδρίες είναι αποκλειστικά με το παιδί και την θεραπεύτρια, εκτός από ιδιαίτερες περιπτώσεις και κατόπιν συνεννοήσεως. Κατά τη διάρκεια των συνεδριών της θεραπεύτριας με το παιδί τηρείται αυστηρά το απόρρητο ώστε να αισθάνεται το παιδί την ελευθερία και την άνεση να εκφράσει τα πιο βαθειά του συναισθήματα και φόβους χωρίς τον φόβο της απόρριψης ή της λογοκρισίας.

 

    Οι συναντήσεις των γονέων με τη θεραπεύτρια ορίζονται ανάλογα με την ηλικία του παιδιού και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων. Οι συναντήσεις αυτές γίνονται πάντα μετά από ενημέρωση του παιδιού και συζήτηση μαζί του, και κάποιες φορές παρουσία του ιδίου, εφόσον το επιθυμεί.